Bu tarif ettiğim davranışın psikoloji literatüründe birkaç farklı kavramsal karşılığı var. En yakını şu terimlerle açıklanabilir:

1. Sosyal kanıt (Social Proof)

İnsanlar, bir davranışın doğru veya iyi olduğunu başkalarının da yapmasından çıkarsayabilir. Özellikle belirsizlik içeren durumlarda (örneğin, birçok ürün arasında seçim yapılması gereken bir alışverişte), başkalarının tercihlerine yönelmek sosyal kanıt etkisidir. “Diğerleri alıyorsa, işe yarıyordur” düşüncesiyle hareket edilir.

2. Gözlemlenen öğrenme / Gözlem yoluyla model alma (Observational Learning / Modeling)

Bandura’nın sosyal öğrenme kuramına göre insanlar, başkalarının davranışlarını gözlemleyerek yeni davranışlar öğrenebilir ve içselleştirebilir. Bu bağlamda kişi, diğerinin ürün alımını gözlemleyerek benzer bir davranışı edinmiş olur.

3. FOMO (Fear of Missing Out – Kaçırma Korkusu)

Bu terim daha çok dijital çağın ürünü olsa da, insanların başkalarının deneyimlediği bir şeyi kaçırma korkusuyla harekete geçmesi anlamına gelir. Burada kişi, başkasının aldığı ürünü kaçırmamak için alma eğilimi gösteriyor olabilir.

Sonuç:

Yani, bu davranışın literatürde net karşılıkları var. Özellikle “sosyal kanıt” ve “gözlemsel öğrenme” en doğrudan açıklamalar olur.